Nieuwe rechtspositie ambtenaren
De ambtenaar krijgt zoveel mogelijk dezelfde rechten als de werknemer in het bedrijfsleven. Dit staat in de nieuwe Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra). De wet is op 1 januari 2020 ingegaan.
Bij het vaststellen van arbeidsvoorwaarden van het Rijk wordt al enkele jaren zoveel mogelijk aangesloten bij de arbeidsverhoudingen in het bedrijfsleven. De nieuwe wet sluit daarbij aan.
Bekijk hieronder een filmpje over de Wnra.
De rechtspositie van rijksambtenaren wordt zoveel mogelijk hetzelfde als die in het bedrijfsleven. Dit gaat 1 januari 2020 in. Door de nieuwe rechtspositie verandert er in de dagelijkse praktijk niet zo veel.
De Wet normalisering rechtspositie ambtenaren regelt dat voor alle rijksambtenaren vanaf de ingangsdatum het private arbeidsrecht geldt. Dat betekent dat u straks een arbeidsovereenkomst krijgt, net zoals werknemers in het bedrijfsleven die ook kennen. Wat niet verandert is de bijzondere status. We zijn en blijven ambtenaar en we werken voor het publieke belang. Het integriteitbeleid geldt straks nog steeds. U mag bijvoorbeeld ook nog steeds niet zomaar geschenken aannemen.
U heeft en houdt ook gewoon werkzekerheid. Het Van Werk naar Werk beleid blijft. Ook de rechtsbescherming blijft, alleen zal die straks anders zijn geregeld. Loopt het in het werk bijvoorbeeld niet goed en komt u er samen echt niet uit? Dan kan er om een onafhankelijk oordeel worden gevraagd van de kantonrechter.
Ook komt er een Rijksloket Advies en Bemiddeling Arbeidszaken, het RABA.
Een ontslag is straks alleen mogelijk als daar een redelijke grond voor is én meestal alleen via het UWV of de kantonrechter. Die moet vooraf toestemming geven en dat is dus nieuw. De gronden voor ontslag blijven zo goed als hetzelfde.
Ook verandert de manier waarop collectieve arbeidsvoorwaarden tot stand komen. Er is een Rijkscao in plaats van het ARAR gekomen. Met daarin afspraken van werkgevers en vakbonden over arbeidsvoorwaarden. Het salaris, en de andere arbeidsvoorwaarden veranderen niet door de nieuwe wet. Deze kunnen wel net als nu veranderen door afspraken tussen werkgevers en vakbonden.
Dus: de aanstelling wordt een arbeidsovereenkomst; De Rijkscao komt in plaats van het ARAR; We zijn en blijven ambtenaar en werken voor het publieke belang; Het integriteitbeleid blijft gelden; En tenslotte: De rechtsbescherming blijft ook, maar is anders geregeld.
Meer weten? Kijk dan bij Informatie Rijkspersoneel op www.p-direkt.nl
Bent u (HR-)manager?
Een belangrijke verandering die de nieuwe rechtspositie voor ambtenaren met zich meebrengt, is de ketenbepaling voor tijdelijke dienstverbanden. Deze wijzigt op twee punten. Lees meer over de wijzigingen in de ketenbepaling.
Welke gevolgen de nieuwe rechtspositie heeft voor u als ambtenaar in dienst van de sector Rijk leest u hieronder.
Arbeidsovereenkomst in plaats van een aanstelling
De rechtsbescherming voor ambtenaren blijft bestaan. Maar de regels en procedures veranderen. Werknemers bij de overheid gaan te maken krijgen met het private arbeidsrecht dat geldt in het bedrijfsleven. De rechtspositie van werknemers bij de overheid en in het bedrijfsleven wordt immers hetzelfde.
De nieuwe rechtspositie heeft geen gevolgen voor uw arbeidsvoorwaarden
De materiële arbeidsvoorwaarden, zoals uw salaris, de eindejaarsuitkering of uw vakantie-uren, veranderen niet door de nieuwe wet. Wordt uw aanstelling omgezet naar een arbeidsovereenkomst omdat u al ambtenaar bent? Dan behoudt u uw aanspraken. Ook uw pensioenregeling wijzigt niet.
Overleg met vakbonden
De arbeidsvoorwaarden worden besproken in overleg tussen werkgevers en vakbonden. Zij bepalen samen of er wijzigingen in de arbeidsvoorwaarden worden doorgevoerd. Dat ging voor 1 januari 2020 ook al zo. De arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd in een cao, in plaats van in het Algemeen Rijksambtenarenreglement (ARAR).
U behoudt als ambtenaar een speciale status
Bent u nu in dienst van het Rijk? Dan blijft u ambtenaar. Voor ambtenaren blijven speciale regels bestaan. Deze veranderen niet maar komen te staan in een nieuwe Ambtenarenwet. De bepalingen die speciaal voor ambtenaren gelden, gaan bijvoorbeeld over het afleggen van de eed of belofte en de geheimhoudingsplicht.
Bij een meningsverschil met uw werkgever verandert de procedure
Voor ambtenaren gaat het private arbeidsrecht en ontslagrecht gelden. Dat betekent dat ambtenaren die het niet eens zijn met de werkgever, naar de kantonrechter kunnen gaan. Zij kunnen geen bezwaar meer maken bij de eigen werkgever.
Rechtsbescherming bij ontslag
Voor uw ontslag moet straks het UWV of de kantonrechter toestemming geven. Nu kan dat nog zonder toestemming.
Bent u manager of HR-adviseur?
Dan kunt u met vragen over de gevolgen van de Wnra terecht bij het Kennispunt Nieuwe Rechtspositie van het Expertisecentrum Organisatie en Personeel van het ministerie van BZK UBR|EC O&P. U kunt ook een e-mail sturen naar kennispuntnieuwerechtspositie@rijksoverheid.nl of bellen op maandagen en donderdagen tussen 09.00 en 17.00 uur via 06-52406398.